Błonie, 13.10.2020 r.

 

Szanowny Pan Grzegorz Puda

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

 

Szanowny Panie Ministrze,

Polski Związek Pracodawców Leśnych, który  reprezentuje pracodawców świadczących usługi w branży leśnej pragnie zabrać głos na temat stanu szkolnictwa przygotowującego kadry do pracy w lesie na stanowiska drwali i operatorów maszyn leśnych. Nie ma wątpliwości, że pracodawcy zatrudniający wymienionych specjalistów są w najwyższym stopniu zainteresowani problemem, gdyż ponoszą wszelkie związane z tym skutki.

Pracodawcy z branży leśnej widzą potrzebę zreformowania dotychczasowego systemu szkolnictwa, choć w tym przypadku właściwie byłoby mówić o jego braku. Jeżeli zostaną podjęte próby uporządkowania przepisów dotyczących szkolnictwa zawodowego przygotowującego do pracy w lesie na stanowiskach robotniczych, pracodawcy leśni nie wyobrażają sobie, aby jakiekolwiek regulacje zostały opracowane i wdrożone w życie bez ich udziału i akceptacji.

Pominięcie naszego środowiska i stanowienie prawa bez udziału najbardziej zainteresowanych podmiotów oznaczałoby złamanie fundamentalnych standardów etycznych i demokratycznych.

Jak wygląda dzisiaj stan szkolenia zawodowego kandydatów do pracy w lesie na stanowiskach robotniczych?

Szkolenie kandydatów do zawodu drwala.

Przypomnijmy, że w nomenklaturze zawodów drwal to osoba wykonująca pozyskiwanie drewna na poziomie ręczno-maszynowym przy użyciu pilarki. Tutaj brak jest jednolitego dla całego kraju, ministerialnego ramowego programu szkolenia. Szkolenia jakie się odbywają, są prowadzone głównie przez ośrodki ustawicznego kształcenia dorosłych w formie kursów. Zaświadczenie o ukończeniu kursu uprawnia dziś do wykonywania zawodu drwala.

Konstruując programy szkolenia, ośrodki opierają się na nieobowiązującym zarządzeniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych nr 41 z 1998 roku. Przyjęcie tego zarządzenia jako podstawy programowej nie jest rzeczą złą, gdyż w oparciu o nią można wyszkolić kandydata tak, iż będzie w stanie wykonywać zawód drwala.

Nie wszystkie jednak ośrodki robią to rzetelnie i odpowiedzialnie. Z niepokojem obserwujemy nagminne zjawisko, że absolwenci kursów w ogóle nie mają pojęcia o zawodzie. Wydawane są nierzadko zaświadczenia nawet bez odbycia kursu. Niekiedy kursy odbywają się zdalnie poprzez internet.

Wynikiem tego absurdu jest pojawienie się na rynku pracy osób, a raczej należałoby powiedzieć zaświadczeń, które wykazywane są w oświadczeniach składanych podczas ubiegania się o zamówienie publiczne. Jeżeli te osoby jednak trafiają do lasu, to nic dziwnego, że mamy w branży zastraszającą liczbę wypadków przy pracy.

Szkolenie kandydatów na operatorów maszyn wielooperacyjnych.

W tym zawodzie do jego uprawiania w myśl obowiązujących przepisów, nie są potrzebne żadne szczególne uprawnienia, poza ogólnie obowiązującymi (np. prawo jazdy, uprawnienia UDT) . Wystarczy w tym przypadku szkolenie stanowiskowe, a reszta jest kwestią indywidualnych predyspozycji i wprawy w obsłudze maszyny.

Istnieją ośrodki szkoleniowe, które organizują kursy obsługi maszyn wielooperacyjnych. Skupiają się na próbie wpojenia umiejętności manualnych, rzadziej na uczeniu, jak sobie radzić chociażby w przypadku awarii maszyny.

Uważamy, że zarówno w jednym jak i drugim przypadku potrzebna jest zmiana. Nie negujemy prawa ośrodków kształcenia ustawicznego dorosłych do organizowania i przeprowadzania kursów uczących zawodu drwala. Naszym zdaniem powinna być jednak opracowana jednolita podstawa programowa kursów, mająca rangę rozporządzenia ministerialnego. Opracowanie takiej podstawy powinno być wspólnym zadaniem pracodawców leśnych, Lasów Państwowych i reprezentacji ośrodków kształcenia ustawicznego dorosłych, zainteresowanych organizacją kursów dla drwali.

W podstawie tej powinny znaleźć się zdobycze z dziedziny kształcenia drwali wypracowane w innych krajach przez stosowne instytucje i organizacje. Począwszy od opracowanych nowych technik ścinki, wyrabiania umiejętności rozpoznawania zagrożeń ze strony drzewostanu
i zwracania uwagi na kwestie związane z ochroną środowiska z odchodzeniem od standardowego tzw. „ławkowego” systemu szkolnictwa, a zastosowaniem aktywizujących metod kształcenia.

Jako pracodawcy uważamy, że potrzebny jest również jakiś sposób weryfikacji umiejętności nabytych na kursach w ośrodkach szkoleniowych, który nie czyniłby zawodu drwala zawodem regulowanym. Wspólne wypracowanie tego sposobu powinno być kolejnym celem wymienionych środowisk.

Polski Związek Pracodawców Leśnych ma na to pomysł i zapraszają już dzisiaj zainteresowane środowiska do współpracy.

Jeżeli chodzi o kształcenie operatorów maszyn wielooperacyjnych, pracodawcy leśni również mają pomysł na zmianę modelu tego kształcenia. Jesteśmy gotowi i chętnie podejmiemy współpracę z zainteresowanymi środowiskami, w pierwszej kolejności z Lasami Państwowymi. Nie zdradzając szczegółów naszego pomysłu możemy powiedzieć tyle, iż dobry operator to nie ten, który posiadł tylko manualną umiejętność obsługi maszyny, ale ten który rozumie jak ona działa i umie postawić diagnozę w momencie awarii systemu technicznego.

Środowisko przedsiębiorców leśnych pragnie oświadczyć, że jest gotowe do współpracy z wszystkimi, którym bliskie jest kształcenie kadr robotniczych dla gospodarki leśnej. Nasze środowisko uważa, że uregulowanie tego problemu musi dokonać się na drodze dialogu zainteresowanych stron, z uwzględnieniem interesu każdej z nich. Musi dokonać się kolegialnie według wzorów wypracowanych w dojrzałych demokracjach.

Będziemy stanowczo protestować, gdyby któraś ze stron próbowała uczynić to drogą dyktatu i bezwzględnego narzucenia woli. Odwołując się do tradycji mówimy stanowczo: „nic o nas bez nas”.

Z poważaniem

                                                                                                         

Polski Związek Pracodawców Leśnych

Wojciech Wójtowicz                                                  

Prezes

Lucjan Długosiewicz

Wiceprezes

 

 

Do wiadomości:

  • Sz. P. Edward Siarka, Sekretarz stanu, Ministerstwo Środowiska
  • Sz. P. Jacek Sagan, Dyrektor, Departament Leśnictwa
  • Sz. P. Andrzej Konieczny, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych
  • Sz. P. Marcin Cichowicz, Kierownik Zespołu ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Pracy w Leśnictwie, DGLP
  • Sz. P. Małgorzata Golińska, Sekretarz stanu, Ministerstwo Środowiska